ประโยชน์ของการติดตา
1. สามารถเปลี่ยนต้นพันธุ์เลวให้เป็นต้นพันธุ์ดีได้
2. ทำให้ได้มีผลหรือไม้ดอกหลายชนิดรวมอยู่บนต้นเดียวกัน
3. สามารถแพร่พันธุ์พืชได้จำนวนมาก เพราะแต่ละกิ่งมีตามาก
4. พืชที่ได้จากการติดตาจะแข็งแรง เพราะมีรากแก้วของต้นตอ
5. ให้ดอกผลเร็ว
ขั้นตอนการติดตา
การติดตา เป็นการขยายพันธุ์ โดยการใช้มีดติดตาหรือมีดเล็กเฉือนตาจากกิ่งพันธุ์ดีไปสอดในแผ่นเปลือกของต้นตอที่เผยอไว้ แล้วพันด้วยพลาสติกให้แน่น เมื่อแผ่นตาที่นำได้ไปติดและแตกใบดีแล้วจึงตัดส่วนยอดของต้นตอทิ้งไป ทำให้พันธุ์เดิมซึ่งเป็นพันธุ์ที่ไม่ดีที่ปลูกด้วยเมล็ดกลายเป็นต้นพันธุ์พืชดี ลักษณะของพันธุ์ที่จะติดตากันได้ จะต้องเป็นพืชที่อยู่ในตระกูลเดียวกันการติดตาแบบตัวที
ประโยชน์ของการติดตาต่อกิ่ง
1. การขยายพันธุ์สายต้นที่ใช้วิธีอื่นแล้วไม่สะดวก
ไม้ผลส่วนมากและนัทต่างๆ ไม้เนื้อแข็ง เช่นยูคาลิปตัสและสนไม่อาจขยายพันธุ์เป็นการค้าด้วยวิธีปักชำได้เนื่องจากมีเปอร์เซ็นต์การออกรากต่ำ พืชบางชนิดขยายพันธุ์ด้วยการตอกกิ่งหรือแบ่งกอ แต่ถ้าต้องการขยายพันธุ์เป็นจำนวนมากจำเป็นต้องการใช้วิธีการติดตาหรือต่อกิ่งพันธุ์ดีบนต้นตอที่เข้ากันได้
2. ต้องการประโยชน์บางอย่างจากต้นตอ
ไม้ผลและไม้ประดับบางพันธุ์มีระบบรากของตนเองไม่ดีต้องนำไปต่อบนต้นตออื่นที่ทำให้ได้ต้นใหม่ที่ดี ต้นตอนั้นสามารถทนสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมได้ เช่น ทนดินแน่น ดินแฉะ ทนโรคและแมลงในดินได้ดีกว่า ต้นตอบางอย่างสามารถทำให้ได้ผลขนาดใหญ่ขึ้นและมีคุณภาพของผลดีกว่าเมื่อใช้ต้นตออื่น
3. เพื่อเปลี่ยนพันธุ์พืช
ไม้ผลส่วนมากและนัทต่างๆ ไม้เนื้อแข็ง เช่นยูคาลิปตัสและสนไม่อาจขยายพันธุ์เป็นการค้าด้วยวิธีปักชำได้เนื่องจากมีเปอร์เซ็นต์การออกรากต่ำ พืชบางชนิดขยายพันธุ์ด้วยการตอกกิ่งหรือแบ่งกอ แต่ถ้าต้องการขยายพันธุ์เป็นจำนวนมากจำเป็นต้องการใช้วิธีการติดตาหรือต่อกิ่งพันธุ์ดีบนต้นตอที่เข้ากันได้
2. ต้องการประโยชน์บางอย่างจากต้นตอ
ไม้ผลและไม้ประดับบางพันธุ์มีระบบรากของตนเองไม่ดีต้องนำไปต่อบนต้นตออื่นที่ทำให้ได้ต้นใหม่ที่ดี ต้นตอนั้นสามารถทนสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมได้ เช่น ทนดินแน่น ดินแฉะ ทนโรคและแมลงในดินได้ดีกว่า ต้นตอบางอย่างสามารถทำให้ได้ผลขนาดใหญ่ขึ้นและมีคุณภาพของผลดีกว่าเมื่อใช้ต้นตออื่น
3. เพื่อเปลี่ยนพันธุ์พืช
ไม้ผลดังเดิมที่ปลูกอาจให้ผลผลิตต่ำและเป็นพันธุ์ที่ไม่มีคนนิยมแล้ว หรือเป็นพันธุ์ที่มีนิสัยการเติบโตไม่ดี ไม่ทนโรคและแมลง อาจใช้พันธุ์อื่นที่ต้องการนำมาเปลี่ยนยอด ไม้ผลบางชนิดมีปัญหาเรื่องการติดผลเนื่องจากมีดอกตัวผู้หรือดอกตัวเมียในต้นเดียวกันน้อยไป เราช่วยให้เกิดการผสมข้ามได้อย่างพอเพียงโดยต่อกิ่งที่มีเกสรตามต้องการบนต้นนั้น
4. เร่งวัยเจริญพันธุ์ของต้นกล้าที่ผสมพันธุ์ไว้ในโปรแกรมการผสมพันธุ์พืช
การผสมพันธุ์ไม้ผล เมื่อได้เมล็ดมาอาจต้องใช้เวลา 5 ปีขึ้นไปจึงจะออกดอกออกผล เราเร่งวัยเจริญพันธุ์ของต้นกล้านั้นโดยนำกิ่งจากเมล็ดนั้นมาต่อหรือติดตาบนต้นตอที่เติบโตเป็นต้นใหญ่แล้วหรือต่อบนต้นตอแคระ การต่อกิ่งดังกล่าวมิได้ขจัดปัญหาความเยาว์วัยของต้นกล้า แต่ได้ประโยชน์จากระบบรากขนาดใหญ่ของต้นตอเพื่อเร่งให้เปลี่ยนเป็นวันเจริญพันธุ์
4. เร่งวัยเจริญพันธุ์ของต้นกล้าที่ผสมพันธุ์ไว้ในโปรแกรมการผสมพันธุ์พืช
การผสมพันธุ์ไม้ผล เมื่อได้เมล็ดมาอาจต้องใช้เวลา 5 ปีขึ้นไปจึงจะออกดอกออกผล เราเร่งวัยเจริญพันธุ์ของต้นกล้านั้นโดยนำกิ่งจากเมล็ดนั้นมาต่อหรือติดตาบนต้นตอที่เติบโตเป็นต้นใหญ่แล้วหรือต่อบนต้นตอแคระ การต่อกิ่งดังกล่าวมิได้ขจัดปัญหาความเยาว์วัยของต้นกล้า แต่ได้ประโยชน์จากระบบรากขนาดใหญ่ของต้นตอเพื่อเร่งให้เปลี่ยนเป็นวันเจริญพันธุ์
5. เปลี่ยนรูปทรงของต้นไม้
เช่นการทำ “tree” rose หรือ “weeping” cherries โดยปลูกต้นตอให้สูง 1.2-1.8 เมตร แล้วติดตาพันธุ์ที่มีลักษณะทิ้งตัวบนต้นตอนั้น หรือแคลลัสสามารถต่อกิ่งกันได้ง่ายทำให้ได้ต้นไม้รูปทรงแปลกๆ
6. ซ่อมแซมส่วนของพืชที่ถูกทำลาย
เมื่อรากหรือต้นใหญ่ถูสัตว์กัดแทะ ถูกเครื่องจักรทำให้เสียหาย อาจใช้การต่อกิ่งแบบสะพาน และการเสริมรากช่วยให้ต้นไม้อยู่รอดได้
7. ใช้ศึกษาเรื่องโรคไวรัส
ไวรัสสามารถถ่ายทอดจากต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่งได้โดยการต่อกิ่ง แต่บางพันธุ์มีโรคนี้แต่ไม่แสดงอาการ จึงใช้กิ่งที่สงสัยว่าจะเป็นโรคหรือไวรัสต่อหรือทาบบน indicator plants ซึ่งอ่อนแอต่อเชื้อไวรัสมาก ถ้าได้รับเชื้อจะแสดงอาการอย่างชัดเจน
เช่นการทำ “tree” rose หรือ “weeping” cherries โดยปลูกต้นตอให้สูง 1.2-1.8 เมตร แล้วติดตาพันธุ์ที่มีลักษณะทิ้งตัวบนต้นตอนั้น หรือแคลลัสสามารถต่อกิ่งกันได้ง่ายทำให้ได้ต้นไม้รูปทรงแปลกๆ
6. ซ่อมแซมส่วนของพืชที่ถูกทำลาย
เมื่อรากหรือต้นใหญ่ถูสัตว์กัดแทะ ถูกเครื่องจักรทำให้เสียหาย อาจใช้การต่อกิ่งแบบสะพาน และการเสริมรากช่วยให้ต้นไม้อยู่รอดได้
7. ใช้ศึกษาเรื่องโรคไวรัส
ไวรัสสามารถถ่ายทอดจากต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่งได้โดยการต่อกิ่ง แต่บางพันธุ์มีโรคนี้แต่ไม่แสดงอาการ จึงใช้กิ่งที่สงสัยว่าจะเป็นโรคหรือไวรัสต่อหรือทาบบน indicator plants ซึ่งอ่อนแอต่อเชื้อไวรัสมาก ถ้าได้รับเชื้อจะแสดงอาการอย่างชัดเจน
